1. Inleiding
De Mondriaan Stichting, stimuleringsfonds voor beeldende kunst, vormgeving en museale activiteiten, heeft met Fortis Bank een overeenkomst gesloten waardoor particulieren een renteloze lening kunnen aanvragen voor de aanschaf van beeldende kunst bij een aantal geselecteerde galeries. De Mondriaan Stichting vergoedt de rente die voor de lening verschuldigd is direct aan de bank. De particuliere koper kan hierdoor op afbetaling een kunstwerk kopen zonder rente te betalen.
De Mondriaan Stichting beoogt met de Kunst Koop regeling de particuliere markt te versterken en de verkoop van kwalitatief hoogwaardige hedendaagse beeldende kunst te bevorderen. De Kunst Koop regeling wil potentiële kopers stimuleren kunst aan te schaffen en zo de verkoop van hedendaagse beeldende kunst vergroten. Om budgettaire redenen en om het streven naar voldoende kwaliteit geldt de regeling alleen voor kunst die gekocht wordt bij als verkooppunt toegelaten galeries.
Deze regeling is een deelreglement als bedoeld in artikel 5 lid 2 van het Algemeen Reglement van de Mondriaan Stichting. Het Algemeen Reglement is op aanvraag bij de Mondriaan Stichting verkrijgbaar. Deze regeling vervangt eerdere versies van de Kunst Koop regeling.
2. Wie kunnen een aanvraag indienen
Een aanvraag kan worden ingediend door een in Nederland gevestigde galerie. Als galerie definiëren wij een professionele, economisch zelfstandig functionerende en voor publiek vrij toegankelijke ruimte waar aaneensluitende wisselende tentoonstellingen plaatsvinden met als doel het verkopen van kunstwerken van hedendaagse beeldend kunstenaars of vormgevers die nog niet eerder door derden zijn verhandeld. De galerie dient ten minste zes wisselende aaneensluitende tentoonstellingen per jaar te houden en minstens drie dagen en gedurende minimaal vijftien uur per week geopend te zijn voor het publiek. De openstelling dient algemeen te zijn en dus niet op afspraak. Het organiseren van tentoonstellingen gericht op verkoop van de kunstwerken dient zowel in tijd als in omzet aantoonbaar de belangrijkste activiteit van de galerie te zijn.
De galerie dient op het moment van aanvraag al minstens een jaar feitelijk te bestaan en in dat jaar ook een volledig programma met wisselende tentoonstellingen te hebben verzorgd. Bovendien moet de galerie minstens een jaar als zodanig bij de Kamer van Koophandel zijn ingeschreven. In afwijking van wat in het Algemeen Reglement van de Mondriaan Stichting is bepaald hoeft de aanvragende galerie geen rechtspersoonlijkheid te bezitten. De galerie moet uit (bemiddeling bij) verkoop van beeldende kunstwerken die nog niet eerder door derden verhandeld zijn geweest in het jaar of seizoen voorafgaand aan het moment van de aanvraag een omzet van minimaal € 30.000 per jaar (inclusief BTW) hebben gerealiseerd. Onder omzet wordt de handelsomzet verstaan, dus de totale omzet uit de verkoop, niet slechts de provisie van de galerie. De gevraagde omzet moet blijken uit een deugdelijk extern rapport of uit de desbetreffende passage daaruit.
Artotheken, (semi-)overheidsinstellingen en andere gesubsidieerde instellingen kunnen geen aanvraag indienen.
3. Waarvoor kan ondersteuning worden aangevraagd
Een galerie die wordt toegelaten tot de Kunst Koop regeling kan voor de verkoop van werk van kunstenaars die op de lijst met aangemelde kunstenaars voorkomen de klant de mogelijkheid bieden gebruik te maken van de Kunst Koop regeling. De koper heeft dan de mogelijkheid een rentevrije lening (een Kunst Koop lening) af te sluiten bij Fortis Bank.
Wegens de beperkte omvang van de beschikbare gelden krijgen de deelnemende galeries per jaar een rentebudget toegekend, dat de galerie bij een positieve beslissing op de aanvraag wordt meegedeeld. Het rentebudget bepaalt tot welk bedrag via de galerie Kunst Koop leningen kunnen worden aangegaan. Het berekenen van de budgetten gaat volgens een door de Mondriaan Stichting bepaalde verdeelsleutel, die is gebaseerd op het aantal deelnemers, eerder behaalde omzetten, het jaarlijks beschikbare budget en het gebruik van de Kunst Koop regeling. Het rentebudget bedraagt minimaal € 3.500. Als het budgetplafond is bereikt, kunnen bij de bewuste galerie geen aankopen meer worden gedaan met de regeling.
In september van ieder jaar beziet de Mondriaan Stichting de feitelijke besteding van de rentebudgetten per galerie tot dat moment. Op basis hiervan kan het rentebudget worden aangepast. Indien de Mondriaan Stichting hiertoe besluit, laat zij dit voor 15 oktober van het betreffende jaar weten.
Kopers
In beginsel kan iedereen die gedurende de afgelopen achttien maanden zijn of haar vaste verblijfplaats in Nederland heeft gehad en tussen de achttien en vijfenzeventig jaar oud is een Kunst Koop lening aanvragen. De leenaanvraag wordt ingediend bij Fortis Bank. De bank beoordeelt de aanvraag volgens de voorwaarden voor het afsluiten van een persoonlijke lening. De Mondriaan Stichting speelt bij het directe contact tussen bank en koper geen rol.
De financieringsmogelijkheid geldt uitdrukkelijk alleen voor particulieren, dat wil zeggen natuurlijke personen. Rechtspersonen, zoals stichtingen, bedrijven en overheden, kunnen niet gebruikmaken van de regeling. Galeriehouders en andere personen die de kunsthandel uitoefenen, kunnen evenmin een Kunst Koop lening afsluiten.
Kunstwerken
Een kunstwerk waarvoor een Kunst Koop lening wordt afgesloten, moet zijn gemaakt door een levende beeldend kunstenaar en dateren van na 1945. De kunst moet worden gekocht bij een van de deelnemende galeries en is rechtstreeks van de kunstenaar afkomstig. Het kunstwerk moet zijn gemaakt door kunstenaars die voorkomen op de lijst van kunstenaars die de galerie vertegenwoordigt. De galerie dient de Mondriaan Stichting tijdig schriftelijk over wijzigingen van deze lijst te informeren.
Reeds door derden verhandelde kunstwerken, zoals in de kunsthandel en op veilingen, mogen niet met de regeling worden gekocht. In serie vervaardigde kunstwerken komen alleen in aanmerking voor financiering binnen deze regeling als de oplage niet groter is dan 60 en de werken zijn gesigneerd en genummerd. De Mondriaan Stichting kan voor in serie vervaardigde kunstwerken of vormgevingsobjecten te allen tijde nadere beperkingen of voorwaarden stellen.
Grafiek kan met de Kunst Koop regeling worden gekocht als het gaat om originele grafiek die tot stand is gekomen overeenkomstig een door een kunstenaar speciaal ontworpen concept, waarbij met een of meer drukvormen het door de kunstenaar beoogde beeld herhaalbaar wordt aangebracht op een door de kunstenaar gekozen beelddrager. Herdrukken, reproducties, facsimile's, kopieën van originelen en fotografisch overgebrachte zeefdrukken vallen dus uitdrukkelijk buiten de regeling.
Vormgevingsobjecten kunnen ook met de Kunst Koop regeling worden gekocht. Het gaat daarbij om werken van vrije, grafische of ruimtelijke vormgeving of om sieraden. Ook hier geldt dat de oplage niet groter mag zijn dan 60. De galerie dient in dit geval wel aantoonbaar tentoonstellingen te produceren, waarbij ten minste vijf verschillende werken van een en dezelfde vormgever worden getoond met als doel het geven van inzicht in de vormopvattingen van de vormgever of een groep vormgevers of in een bepaald soort product.
Prijzen
Een Kunst Koop lening kan worden gekregen voor kunstwerken met een minimumprijs van € 450. Er is geen maximumprijs voor een kunstwerk, maar het uiterste bedrag dat gefinancierd kan worden is € 7.000. De bank bepaalt of een koper in aanmerking komt voor de gevraagde lening. Van de koopprijs moet 10% door de koper zelf direct aan of via de galerie worden voldaan, met een maximumaanbetaling van € 450. Voor deze aanbetaling kan derhalve geen financiering worden verkregen. De looptijd van de lening is 36 maanden of korter, afhankelijk van de wensen van de koper, met dien verstande dat de minimumaflossing € 22,50 per maand is.
Houders van een Cultureel Jongeren Paspoort kunnen al vanaf € 150 een Kunst Koop lening afsluiten. Per maand moet ten minste € 22,50 worden afgelost.
4. Welke criteria en voorwaarden hanteren wij bij de beoordeling
Onder meer vanwege de beperkte hoeveelheid beschikbare middelen is selectie noodzakelijk. Daarom zullen aanvragen in de regel, na een formele toetsing, aan deskundige adviseurs worden voorgelegd. Daarbij wordt getoetst of de galerie voldoet aan de eisen die aan een professionele werkende galerie kunnen worden gesteld en of de galerie voldoet aan de kwaliteitseisen.
De professionaliteit wordt getoetst door te kijken of de galerie werkt volgens goede branchegebruiken. Daarbij kijken we onder meer naar de volgende punten:
•
Er is een eigen stal van kunstenaars, met wie de galerie een vaste relatie onderhoudt. Dit moet onder meer blijken uit periodieke tentoonstellingen van de bewuste kunstenaars, waardoor het publiek in de gelegenheid wordt gesteld de ontwikkeling van het werk van die kunstenaars bij die galerie te volgen.
•
De galerie getuigt van professionaliteit door opzet en inrichting in het algemeen, de wijze waarop zij zich presenteert en haar tentoonstellingen inricht en de manier waarop zij omgaat met zowel kopers als kunstenaars.
•
De galerie levert met haar activiteiten direct of indirect een positieve bijdrage aan de ontwikkeling en bekendheid van de kunstenaars in haar stal, bijvoorbeeld door het drukken van uitnodigingsmateriaal, het meewerken aan publicaties, het uitgeven van monografieën, het organiseren van lezingen en uitwisselingen en het verzorgen van presentaties tijdens kunstbeurzen en dergelijke.
Voorts moet het aanbod van de galerie blijkens haar tentoonstellingsprogramma's getuigen van voldoende kwaliteit. Deze kwaliteit betreft niet alleen het werk van de afzonderlijke kunstenaars, maar ook het expositieprogramma als geheel. Het gaat hier dus om twee verschillende toetsen. Een expositieprogramma dat uit werk bestaat dat de kwaliteitstoets op individueel niveau kan doorstaan, kan desondanks in zijn geheel als onvoldoende worden beoordeeld.
De exposities die zijn gerealiseerd en de geplande exposities moeten blijk geven van een inhoudelijke visie. Bij de beoordeling wordt de visie van de galeriehouder zoals verwoord in het beleidsplan uitdrukkelijk getoetst aan wat in het expositieprogramma wordt gerealiseerd. Het tentoonstellingsbeleid moet consequent en continu zijn; het expositieprogramma dat binnen dat beleid wordt gerealiseerd moet consistent en coherent zijn. Het getoonde werk wordt beoordeeld op originaliteit, ambachtelijkheid, zeggingskracht en eigenheid.
Bij de selectie van de ontvangen aanvragen wordt rekening gehouden met het beschikbare totaalbudget. Omdat de Mondriaan Stichting het wenselijk vindt dat een redelijk rentebudget per galerie beschikbaar kan worden gesteld, is het totaal aantal galeries dat kan worden toegelaten beperkt.
Bij de beoordeling welke galeries worden toegelaten spelen de voornoemde criteria voorkwaliteit en professionaliteit een doorslaggevende rol. Wel kan de Mondriaan Stichting in haar afweging daar waar dit van toepassing is rekening houden met het feit dat de galerie gevestigd is in een regio waar weinig of geen toegelaten galeries aanwezig zijn. Dit zal alleen worden gedaan voor zover hiermee een wezenlijke bijdrage wordt geleverd aan een evenwichtiger spreiding van de toegelaten galeries over Nederland en toepassing van de kwaliteitscriteria uit de regeling toelating bovendien niet onmogelijk maakt.
5. Aan welke vereisten moet de aanvraag voldoen
Een aanvraag kan worden ingediend door de vragen op het bijgaande aanvraagformulier te beantwoorden. Als de galerie voor het eerst een aanvraag indient, moet een gewaarmerkt uittreksel van de inschrijving bij de Kamer van Koophandel worden toegevoegd, waaruit blijkt dat de galerie op het moment van de aanvraag minimaal een jaar ingeschreven staat.
De aanvraag moet ondertekend zijn en vergezeld gaan van:
•
een beleidsplan waarin de galeriehouder zijn visie geeft op het aanbod in zijn galerie (uitgangspunten bij de keuze van kunstenaars, expositiebeleid, doelstelling, werkwijze et cetera);
•
een lijst van kunstenaars die tot de stal van de galerie behoren;
•
een overzicht van de tentoonstellingen die zijn gepland in de komende twee jaar (de periode waarvoor wordt aangevraagd) en in het voorgaande en het lopende kalenderjaar;
•
beeldmateriaal en uitnodigingen bij de tentoonstellingen uit het voornoemde overzicht (voor zover beschikbaar);
•
een accountantsverklaring of een ander deugdelijk extern financieel rapport over de omzet in het voorafgaande jaar of seizoen. Als voor de toetsing aan het omzetcriterium omzetgegevens van het lopende jaar zijn ingevuld, dient dat ook uit zo'n verklaring of rapport te blijken.
6. Procedure
Als u een aanvraag voor toelating tot de Kunst Koop regeling overweegt, wordt u verzocht eerst telefonisch contact op te nemen met de Mondriaan Stichting (020 - 6762032). Er kan dan een oriënterend gesprek gevoerd worden met een medewerker van de Mondriaan Stichting, waarna u een aanvraag kunt indienen.
Aanvragen kunnen tweejaarlijks worden ingediend en moeten steeds uiterlijk 15 september van het voorgaande jaar worden ingediend. De eerste periode waarvoor een aanvraag kan worden ingediend is de periode 2003 - 2004.
Als behandeltermijn voor de aanvragen rekent de Mondriaan Stichting drie maanden. Deze periode is nodig in verband met het inwinnen van deskundig advies. In het kader van de beoordelingen vinden in de regel geen galeriebezoeken plaats. U ontvangt medio december schriftelijk bericht over het besluit op de aanvraag.
Toelating tot de regeling geldt voor een periode van twee kalenderjaren. Na afloop van deze twee jaar kan de galerie dus geen kunstwerken verkopen met toepassing van de Kunst Koop regeling, tenzij de galerie tijdig een nieuwe aanvraag heeft ingediend en op basis van deze aanvraag opnieuw is toegelaten tot de regeling.
De Mondriaan Stichting heeft het recht onaangekondigd een bezoek aan de toegelaten galerie te brengen, ter controle van juiste naleving van de regeling en voorwaarden. Ook verstrekt de galerie in dit verband desgewenst aan de Mondriaan Stichting alle relevante gegevens, waaronder de koopovereenkomsten en BTW-facturen van de verkochte kunstwerken. De Mondriaan Stichting is gerechtigd de informatie door te geven aan mogelijk betrokken overheidsinstanties. Bij misbruik van de regeling of het verstrekken van onjuiste gegevens kan de Mondriaan Stichting de galerie per direct van verdere deelname uitsluiten gedurende maximaal vijf jaar. De Mondriaan Stichting zal afhankelijk van de omstandigheden aangifte doen bij de bevoegde justitiële instanties